بافق یکی از شهرهای استان یزد در ایران است که به خاطر کویر و معماری کویری خود، یکی از بهترین‌های گردشگری در این استان است. نخلستان‌های پهناور و زیبا، کویر سحرانگیز و صنایع‌دستی زیبا، از جمله گزینه‌هایی هستند که باعث جذب گردشگر به این شهر می‌شوند. بافق در دل خود نادیده‌هایی را جای داده که در سفر به این شهر حتما باید از آنها دیدن کنید. در این مطلب با ما همراه شوید تا سری به جاهای دیدنی بافق بزنیم.
فهرست مطالب
بافق کجاست؟
شهرستان بافق در جنوب شرق استان یزد و در ۱۲۰ کیلومتری شهر یزد و ۸۵۰ کیلومتری تهران واقع شده است.
این شهرستان از شمال به شهرستان اردکان، از غرب به یزد و شهرستان مهریز، از جنوب به شهرستان‌های رفسنجان و کرمان و از شرق به طبس و شهرستان بهاباد منتهی می‌شود. جمعیت شهرستان بافق طبق آخرین سرشماری برابر با ۵۲ هزار نفر بوده و مساحت آن نیز به ۲۰ هزار کیلومتر مربع می‌رسد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله کاخ سعد آباد یا کاخ نیاوران را بخوانید.
آشنایی و تاریخچه بافق
درباره تاریخ پیدایش بافق اطلاعاتی در دست نیست اما با توجه به ذکر نام این منطقه در برخی منابع دوره سلجوقی، قدمت آن را به سلجوقیان نسبت می‌دهند. بافق تاریخ بسیار پرفراز و نشیبی را گذرانده و به دلیل برخورداری از موقعیت استراتژیک بارها در طول دوره‌های مختلف مورد حمله یاغیان قرار گرفته بود. حاکمان مختلفی در طی ادوار مختلف بر این منطقه حکمرانی کرده بودند که یکی از مهم‌ترین آنها می‌توان به محمدتقی‌خان بافقی اشاره کرد که به مدت ۵۲ سال حاکم یزد بود. این شهر در طی جنگ‌ها و حکومت حاکمان مختلف بارها ویران و دوباره جان گرفته بود اما اوج شکوه و رونق بافق را می‌توان به دوره تیموریان نسبت داد، بافق در این دوره قصبه‌ای بیش نبوده و به دلیل داشتن صاحب منصبان شجاع و دلیر به دارالشجاعه و قصبه طیبه مشهور بود.
این شهر در گذشته بخشی از توابع کرمان بود که با گذشت زمان در سال ۱۳۳۲ به عنوان یکی از بخش‌های شهرستان یزد در استان اصفهان محسوب شد. اما سالهای بعد پس از تشکیل استان یزد، بافق نیز پس از کشف و استخراج معادن و افزایش اهمیت و رونق آن که منجر به افزایش جمعیت این منطقه نیز شد، به شهرستان تبدیل شد. هم اکنون این شهر همانند بهشتی در دل کویر است و به مقصد سفر بسیاری از گردشگران داخلی و خارجی تبدیل شده است.
فرهنگ و آداب و رسوم شهرستان بافق
اهالی شهرستان بافق مردمانی اصیل و مهمان‌نواز و پایبند به آداب و رسوم هستند. جشن‌ها و مراسماتی که در این شهرستان برگزار می‌شوند ازجمله عید نوروز، مراسم عزاداری ماه محرم، عید فطر، عید غدیر، چهارشنبه سوری، سیزده به در و غیره تقریباً مشابه دیگر شهرهای ایران است. اما برخی مراسم‌ها جزء فرهنگ بومی شهرستان بافق به شمار می‌روند. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله خانه کرد را بخوانید. از این میان می‌توان به مراسم کلوخ اندازون در ماه مبارک رمضان اشاره کرد. در این مراسم اهالی شهرستان در روز جمعه آخر ماه شعبان به کوه و صحرا می‌روند و با پختن غذاهای مختلف و خوردن شیرینی و آجیل به پیشواز ماه مبارک رمضان می‌روند.
البته این رسم در برخی مناطق منسوخ شده است. یکی دیگر از رسوم جالب بافقی‌ها، جشن زائیدن درخت خرما است. در این جشن که بیشتر توسط اعیانی‌ها برگزار می‌شود، اهالی منطقه در هنگام کِشت درخت خرما دور هم جمع می‌شوند و با دود کردن اسفند و شعر خواندن به گرداوری محصولات درخت خرما می‌پردازند. در این مراسم در کنار درخت خرما آش و نان تازه می‌پزند و بعد دور هم نشسته و همراه با خرماهای تازه چیده شده می‌خورند.
جشن‌ها و مراسم‌های بافقی‌ها بی‌شمارند از دیگر مراسمات آنها می‌توان به مراسم ششه اشاره کرد در این مراسم که در ششمین روز تولد نوزاد برگزار می‌شود، اقوام و آشنایان به دیدن نوزاد رفته و چشم روشنی می‌برند. جشن گذارون، جشن زنده شدن قنات، جشن ترکان و مهرگان و غیره نیز از دیگر مراسمات اهالی شهرستان بافق به شمار می‌رود.
آب و هوای بافق
بافق یکی از شهرهای استان یزد است که در قلب کویر ایران واقع شده است. این شهرستان در قسمت شمالی دشت کویر و در غرب دشت لوت قرار دارد و از سمت جنوب شرقی و شمال غربی نیز با رشته کوه‌های مرتفع احاطه شده است. شهرستان بافق به سبب همین موقعیت جغرافیایی خود، دارای آب‌وهوای گرم و خشک در تابستان‌ها و هوای سرد و ملایم در زمستان‌ها است.
البته آب‌وهوای این شهر در نقاط مختلف در حال تغییر و نوسان به طوریکه مناطق شرق بافق دارای آب و هوای کوهستانی و ملایم‌تر و مناطق غرب نیز که در نزدیکی کویر انجیر قرار گرفته است دارای آب و هوای گرم و خشک است. حداکثر دمای این شهرستان در تابستان به ۴۸ درجه سانتی‌گراد و حداقل دما نیز در زمستان به ۷ درجه سانتی‌گراد می‌رسد.
معرفی جاهای دیدنی شهر بافق در یزد
مسجد جامع بافق
مسجد جامع بافق یکی از قدیمی‌ترین مساجد این شهر با سبک معماری دوران حکومت صفویان است. این مسجد زیبا در دو قسمت تابستانی و زمستانی طراحی شده است. در پیشانی مسجد جامع بافق و شبستان آن، کاشی‌کاری قاجاری دیده می‌شود که روی آن نام موسس این بنا به نام «ملا محمد باقر» حک شده است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله سفرهای دلپذیر با قطار را بخوانید.
دره سنگاب بیشه در
دره سنگاب بیشه در در جاده بافق به بهاباد واقع شده است. اگر مسیر رودخانه فصلی شرق این منطقه را طی کنید، میتوانید وارد این دره شوید. در انتهای این دره و در نزدیکی قله، طاق سنگی بزرگی وجود دارد که به جذابیت‌های این منطقه افزوده است.
قلعه باقرآباد
یکی از شاخصه‌هاش شهر بافق، قلعه باقرآباد است که در سال ۱۳۲۰ به دستور «عبدالرحیم خان» فرزند «محمدتقی خان بافقی» در سه مرحله ساخته شد. ابتدا تنها برج شمالی این قلعه که دو طبقه، سه سنگ‌انداز و صد و چهل تیرانداز و هشت متر ارتفاع داشت، ساخته شد و پس از گذشت ده سال، برج جنوبی آن بنا شد. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله آبشار های لرستان را بخوانید.
کویر درانجیر
بیابان یا کویر درانجیر، بزرگ‌ترین شوره‌زار استان یزد در شمال‌غربی است که بر اثر شوراب‌های رودخانه شور پدید آمده است.
کویر صادق آباد از مکتن های دیدنی شهر بافق
کویر صادق‌آباد یکی از جالب‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران در هفده کیلومتری بافق در روستایی به همین نام است که نزدیک به ۱۵۰۰ هکتار و بیش از پنجاه متر ارتفاع دارد. این کویر دارای تپه‌هایی از شن‌های روان بدون جهت است. کمپ تفریحی نیز در این کویر با تفریحاتی چون ریگ‌نوردی، شتر‌سواری، موتور سواری، پرواز با چتر پاراسل، حمام آفتاب و زمین بدمینتون برای گردشگران در این منطقه فراهم شده است.
چنار تاریخی روستای باجگان
چنار تاریخی روستای باجگان از درختان قدیمی و کهنسال کشور در صد کیلومتری جنوب‌شرق بافق در منطقه باجگان است که دارای ۳۴ متر ارتفاع و قدمتی نزدیک به یک‌هزار سال است. البته برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید مقاله جاهای دیدنی ایران در زمستان را بخوانید.
کمپ کویرنوردی شن و شادن
کمپ کویرنوردی شن و شادن یکی از کمپ‌های کویری بافق است که دارای خدماتی چون شتر‌سواری، موتورسواری، سافاری، موتور چهار چرخ، آش محلی، چای آتش و اجرای موسیقی زنده است. این کمپ برای ارائه خدمات به گردشگران داخلی و خارجی فراهم شده است.
کویر مغستان
کویر مغستان یا ریگ زرین یکی از یزد در فاصله چهل کیلومتری شمال کویر بافق، یعنی کویر درانجیر است. این کویر از دو قسمت تشکیل شده که توسط ارتفاعاتی که از میانه، کویر را قطع می‌کند به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم شده است. از جمله تنوع زیستی کویر مغستان می‌توان به گرگ، شغال، کفتار، روباه شنی، گربه شنی، لاسرتا، بزمجه، انواع مار، انواع عقرب، تیهو، عقاب و شاهین اشاره کرد. توصیه می‌کنیم که در فصل بهار به این کویر سفر کنید.
چشمه پیروزها در شهر بافق
در برخی بافت‌های خشک و کویری استان یزد، چشمه‌هایی وجود دارند که این مناطق را مانند بهشتی در دل کویر کرده‌اند. چشمه پیروزه یا فیروز یکی از این چشمه‌ها است که در حاشیه کوه‌های بافق قرار گرفته است. به واسطه وجود این چشمه، دره‌های اطراف آن بسیار سرسبز و دیدنی هستند.
میدان خان بافق در شهر بافق
میدان خان متعلق به دوران زندیه و قاجاریه است که در وسط شهر بافق واقع شده است. در وسط این میدان، حوض آبی با درختان خرما وجود دارد که زیبایی آن را دو چندان کرده است. در نزدیکی میدان خان بافق، بناهای باارزشی از جمله کاروان‌سرا، آب‌انبار و مسجد جامع قرار گرفته که اهمیت و ارزش این میدان تاریخی را بیشتر کرده است.
منطقه حفاظت شده کالمند
منطقه حفاظت‌شده کالمند در جنوب شهر بافق و یکی از دیدنیهای اطراف یزد با مساحتی برابر ۲۵۰ هزار هکتار قرار گرفته است. این منطقه حفاظت‌شده، مکان بسیار مناسبی برای تخم‌گذاری پرنده با ارزش و کمیاب «هوبر» است.
روستای گردشگری قطرم در شهر بافق
روستای گردشگری قطرم، ماسوله‌ای در دل کویر است که در پنجاه کیلومتری شمال راه‌آهن زرند به بافق با آب و هوایی معتدل و خشک جای گرفته است. باغ‌ها و خانه‌های اهالی این روستا درست مانند روستای ماسوله در استان گیلان به‌صورت پلکانی ساخته شده است. اگر به بافق سفر کردید، به هیچ عنوان تماشای این روستای زیبا و بهشتی را از دست ندهید.
روستای گردشگری شادکام
روستای گردشگری شادکام از جاذبه‌های طبیعی سحرآور و شگفت‌انگیزی برخوردار است. نماد و سمبل این روستا سرو هزار سالهای است که در فهرست آثار طبیعی ملی کشور نیز به ثبت رسیده است. روستای شادکام میان دره باریکی قرار گرفته که چشمه‌سارها و زیبایی‌های زیادی را در دل خود جای داده است.
باغ تیتو در شهر بافق
باغ تیتو، باغی با سبک معماری بسیار زیبا به‌جای مانده از دوران صفوی است که در فهرست آثار ملی ایران نیز قرار دارد. مصالح استفاده شده در بنای این باغ خشت و گل است. نمای ساختمان باغ تیتو نیز با آجرهای زیبا تزیین شده و ایوان آن دارای ستون‌های استوانه‌ای شکل است که به زیبایی آن افزوده است.
از دیگر خصوصیات بنای این باغ می‌توان به بادگیر، اتاق‌های گچ‌کاری شده، پوشش درختان نخل و انار و حوضی زیبا اشاره کرد.
حمام کاکامیر در شهر بافق
حمام کاکامیر نمادی از سبک معماری دوران زندیه در شهر بافق است. این حمام از چهار هشتی تشکیل شده و بنای آن با استفاده از مصالح ساروج و آجر بنا شده است. ورودی حمام کاکامیر با سیزده پله به‌صورت مدور به هشتی وارد می‌شود.
نخلستان‌های شهربافق
نخلستان‌های بافق از جمله جاذبه‌های گردشگری زیبا و دیدنی این شهر هستند که مناطق بسیار زیادی را دربر گرفته‌اند.
جالب است بدانید که شهر بافق از جمله مناطق خرماخیز کشور نیز به شمار می‌رود و بیشتر درختان خرمای این شهر به‌صورت توده‌ای و خودرو رشد می‌کنند.
قلعه شهرآباد در شهر بافق
قلعه شهرآباد در شمال‌شرقی بافق با مساحتی برابر نهصد مترمربع واقع شده است. قدمت این بنا به دوره قاجاریه می‌رسد و به دستور «رستم» از زرتشتیان یزد احداث شده و بعدها به فرزندش «شهریار» واگذار شده است. قلعه شهرآباد از یک برج با شانزده جایگاه تیراندازی و یک سنگ‌انداز در بالای ورودی قلعه تشکیل شده است.
سخن پایانی
شما در این مقاله با دیدنی های شهر بافق آشنا شدید.همچنین از آدرس و مشخصات آنها آگاه شدید.اگر سوال یا نظری دارید آن را در کامنت مطرح کنید تا در اسرع وقت توسط ما جواب داده شود.
سوالات متداول
مسجد جامع بافق، دره سنگاب بیشه در، میدان خان بافق، روستای گردشگری قطرم، امامزاده عبدالله بافق، روستای گردشگری شادکام
کویر مغستان یا ریگ زرین، کویر صادق آباد، کویر در انجیر
